Op de Slotconferentie van de Week van de Integriteit hebben publieke en private partijen, academici en het maatschappelijk middenveld de Integriteitsagenda voor 2017 vastgesteld. Het is voor de eerste keer dat dit gebeurt in het kader van de Week van de Integriteit, een initiatief van ICC Nederland. Henk Broeders (voorzitter ICC Nederland), Reinier van Zutphen (Nationale Ombudsman), Hans van der Vlist (directeur FIOD) en Sylvie Bleker (Hoogleraar aan de Vrije Universteit Amsterdam) gingen met de zaal in gesprek over de agenda. Einde 2017 zal de agenda tijdens de tweede Week van de Integriteit worden geëvalueerd.
Integriteitsagenda 2017: meer focus op ethisch gedrag binnen organisaties, en minder op regels
1. Versterk de bewustwording over risico’s van corruptie door voorlichting en training;
2. Onderken het belang van ethisch gedrag bij zakendoen; integriteit vraagt een bedrijfsculturele aanpak, ver voorbij het eenvoudig stellen van normen en regels;
3. Onderken het belang van een gezamenlijke aanpak, ‘collective action’;
4. Dereguleer; de regeldruk is nu veel te hoog terwijl de focus op ethisch gedrag belangrijker is;
5. Overheden, financiële instellingen: maak een concreet stappenplan hoe de integriteit geïnternaliseerd zal worden zodat deze een inherent onderdeel vormt bij al hun optreden;
6. Overheden: Draag zorg voor integer beeld van de overheid o.a. bij (implementatie) gedragscodes;
7. Zorg voor meer aandacht voor ‘burgerschap’ en integriteit in het onderwijs;
8. Stimuleer zelf-melden van gevallen van corruptie, fraude en witwassen;
9. Benadruk de positieve effecten van integriteit en integer werken binnen organisaties;
10. Leiderschap in organisaties is cruciaal; iedereen is een voorbeeld;
11. Motiveer, stimuleer en faciliteer medewerkers intrinsiek om integer te handelen;
12. Deel kennis (good practices) en krachtige voorbeelden over integer zakendoen onderling;
13. Zorg binnen organisaties voor een bespreekcultuur in plaats van een aanspreekcultuur;
14. Integriteit is niet een opzichzelfstaand iets, maar een onderdeel van een groter geheel.
Integriteit in Nederland
ICC is al tientallen jaren aanjager van anti-corruptie verdragen en ontwikkelt zelf maatregelen en standaarden ter bestrijding van corruptie. ICC Nederland draagt het gedachtegoed van ICC uit via seminars en trainingen en draagt actief bij aan de doorlopende dialoog tussen overheid en bedrijfsleven.
Desondanks is ook in Nederland een groot aantal bedrijven en vooral het midden-en kleinbedrijf zich nog steeds onvoldoende bewust van de risico’s van en (persoonlijke) aansprakelijkheid voor corruptie bij internationaal zakendoen. De ministeries van Buitenlandse Zaken en van Veiligheid en Justitie zouden een belangrijke bijdrage kunnen leveren op het terrein van voorlichting en training, actieve implementatie en naleving van het OESO verdrag, het vergroten van transparantie bij overheidsaanbestedingen en door het verstevigen van het juridische anti-corruptie raamwerk.
Internationale VN Anti-corruptie Dag
De week valt, niet toevallig, samen met de Anti-corruptiedag van de Verenigde Naties op 9 december. Ook in de duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) pleiten de Verenigde Naties voor een georganiseerde aanpak van corruptie.